Στα Νότια Προάστια ζουν και αναπνέουν για να παίζουν πόλο
Από τις αυτοσχέδιες πισίνες μέσα στη θάλασσα, στα ευρωπαϊκά κύπελλα. Πώς τα νότια προάστια κατάφεραν να γίνουν η «Μέκκα» του ελληνικού πόλο.
- 11/02/2021
Το ημερολόγιο γράφει 22 Μαρτίου 1997. Στο κολυμβητήριο του ΟΑΚΑ βρίσκονται περισσότεροι από 7 χιλιάδες θεατές. Στα χέρια τους κρατούν σημαίες της Ελλάδας και του ΝΟ Βουλιαγμένης. Όλοι τους έχουν φτάσει εκεί για να παρακολουθήσουν από κοντά τη μάχη μεταξύ της ομάδας των νοτίων προαστίων και της ιταλικής Ρόμα για τον επαναληπτικό τελικό του Κυπέλλου Κυπελλούχων στο πόλο.
Οι ελπίδες για την κατάκτηση του τίτλου ήταν μεγάλες μιας και στον πρώτο αγώνα στην Ιταλία, η Βουλιαγμένη είχε καταφέρει να φέρει ισοπαλία με σκορ 9-9. Τα λεπτά περνούν και η ελληνική ομάδα βρίσκεται μπροστά στο σκορ. Όσοι δεν κατάφεραν να μπουν στο γήπεδο είναι καθηλωμένοι στην τηλεόραση και παρακολουθούν την μετάδοση του Φίλιππου Συρίγου για την ΕΤ1.
Το σκορ είναι 7-6. Η αντίστροφη μέτρηση έχει ξεκινήσει. 5,4,3,2,1. Η Βουλιαγμένη είναι Κυπελλούχος Ευρώπης. Ο κόσμος σηκώνεται όρθιος και ζητωκραυγάζει όσο τα μέλη της ομάδας βουτάνε στο νερό και πανηγυρίζουν σα μικρά παιδιά. Οι ημιεπαγγελματίες «μπέμπηδες» της Βουλιαγμένης κατάφεραν να ρίξουν στο καναβάτσο τη Ρόμα των δισεκατομμυρίων δραχμών.
Αυτός ήταν ο πρώτος ευρωπαϊκός τίτλος ελληνικής ομάδας στην ιστορία του αθλήματος. Τα πράγματα, όμως, δεν ξεκίνησαν τόσο εύκολα. Γυρνάμε πίσω στις αρχές της δεκαετίας του 1960. Στο Παλαιό Φάληρο, το οποίο αρχίζει σιγά σιγά να αυξάνει τον πληθυσμό των μόνιμων κατοίκων του, και συγκεκριμένα στο λιμανάκι του Μπάτη έχει μαζευτεί κόσμος. Ο λόγος: να εγκαινιάσουν το πρώτο «κολυμβητήριο» των νοτίων προαστίων, το οποίο δεν είναι άλλο από μια θαλασσινή πισίνα 25 μέτρων αποκλειστικά για τα παιδιά της περιοχής που θέλουν να ασχοληθούν με τα υδάτινα σπορ.
Εκεί στεγάστηκαν όλα τα τμήματα θαλάσσιων σπορ του Αθλητικού Ομίλου Παλαιού Φαλήρου ως το 1972, όταν και η Χούντα αποφάσισε να τη διαλύσει για να δημιουργήσει τουριστικά καταλύματα, τα οποία τελικά δεν ανεγέρθηκαν ποτέ. Στη συνέχεια μετετράπη σε ενοικιαστήριο ψαρόβαρκων, ωστόσο, μέσα στα χρόνια εγκαταλείφθηκε πλήρως. Σήμερα στο χώρο υπάρχουν μόνο μερικά κουφάρια καϊκιών, ενώ η άμμος έχει αρχίσει να το σκεπάζει, μετατρέποντάς το σ’ ένα από τα ελάχιστα εναπομείναντα κλειστά λιμάνια του κόσμου.
Η δημιουργία αυτής της θαλασσινής πισίνας ενθουσίασε τους ντόπιους και κυρίως τους αθλητές της περιοχής, οι οποίοι δεν θα χρειαζόταν πια να μετακινούνται καθημερινά ως το κολυμβητήριο του Ζαππείου – το μοναδικό ως εκείνη την εποχή στην Αθήνα – για να κάνουν προπόνηση σε αρκετά δύσκολες συνθήκες, μάλιστα, μιας και το χειμώνα το νερό ήταν παγωμένο.
Η ιστορία σύνδεσης του πόλο με τα νότια προάστια, όμως, κρατά από πιο παλιά. Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΣΕΓΑΣ, το πρώτο πανελλήνιο πρωτάθλημα πόλο διοργανώθηκε στην Ελλάδα το 1923 και σ’ αυτό συμμετείχαν κυρίως πρώην κολυμβητές που αγάπησαν αυτό το ιδιαίτερο άθλημα το οποίο συγκεντρώνει στοιχεία από το ποδόσφαιρο, το χάντμπολ και το μπάσκετ. Κολυμβητήριο μεγάλων διαστάσεων δεν υπήρχε, γι’ αυτό και οι αγώνες λάμβαναν χώρα σε προβλήτες, κοντά στα λιμάνια.
Ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος και η κατοχή «πάγωσαν» οποιαδήποτε αθλητικό τουρνουά και το 1949 έχουμε τη δημιουργία της Α’ κατηγορίας στην οποία αγωνίζονται ομάδες από την Αττική, τη Θεσσαλονίκη, την Πάτρα και την Μυτιλήνη. Ανάμεσα σ’ αυτές ο ΑΟΠΦ. Η ομάδα του Παλαιού Φαλήρου, η οποία διατηρείται ως σήμερα, ιδρύθηκε το 1926, ενώ από τα σπλάχνα της έχουν αναδειχθεί αρκετοί κολυμβητές και πολίστες.
Ένας από αυτούς ήταν και ο ξακουστός Ριχάρδος ή αλλιώς Ντικ Μπρούσαλης, ένας από τους σπουδαιότερους αθλητές υγρού στίβου της δεκαετίας του ‘30 και του ‘40 και ο μοναδικός ως εκείνη την περίοδο που κατάφερε να αγωνιστεί σε δύο Ολυμπιάδες (το 1936 και το 1948), τη μία ως κολυμβητής και την άλλη ως πολίστας της εθνικής μας ομάδας.
Ο Μπρούσαλης γεννήθηκε στη Σμύρνη το 1917 και μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή του 1922 ήρθε στην Ελλάδα. Ξεκίνησε την κολύμβηση στον ΑΟΠΦ το 1930 στο «κολυμβητήριο» του Μπάτη μέσα στη θάλασσα και αναδείχθηκε 8 φορές Πανελληνιονίκης στα 100μ. και 200μ. ελεύθερο. Η φήμη και η κορμοστασιά του ήταν τόση μεγάλη στην περιοχή που όλοι ήθελαν να βγάλουν μια φωτογραφία μαζί του, όπως αποτυπώνεται και στα ντοκουμέντα που έχουν διασωθεί ως σήμερα.
Τα χρόνια περνούσαν, τα υπαίθρια και μη κολυμβητήρια πλήθαιναν στην πόλη και όλο και περισσότερα παιδιά άρχιζαν να αγαπούν το άθλημα. Βρισκόμαστε πια στην δεκαετία του ‘80 και το παραλιακό μέτωπο δεν έχει μία αλλά δύο ισχυρές ομάδες, οι οποίες κοντράρονται στα ίσια για το πρωτάθλημα: τον ΝΟ Βουλιαγμένης και τον ΑΝΟ Γλυφάδας.
Οι μάχες μεταξύ των δύο ομάδων στις θρυλικές πισίνες του Αγίου Κοσμά οι οποίες αποτελούσαν το κέντρο του πόλο εκείνη την εποχή, έχουν μείνει στην ιστορία ενώ πολλοί δημοσιογράφοι χρησιμοποιούν ως σήμερα τον όρο «ντέρμπι των Νοτίων Προαστίων» όταν αναφέρονται σ’ αυτές.
Χαρακτηριστικό της ισχύος τους είναι πως από το 1986 ως το 1997, οι δύο αυτές ομάδες κατέκτησαν τους 6 από τους συνολικά 10 τίτλους. Αποκορύφωμα υπήρξε ο τελικός της σεζόν 1989/90, τον οποίο τελικά κέρδισε η Γλυφάδα στις λεπτομέρειες, μιας και τα τρία ματς κρίθηκαν στην κόψη του ξυραφιού.
Ένας από τους πολίστες που έζησαν αυτή την εποχή από πρώτο χέρι ήταν ο νυν προπονητής της ΑΕΚ και παλαίμαχος αθλητής της Γλυφάδας, Κωνσταντίνος Δάνδολος. Ο ίδιος ξεκίνησε στον ΑΝΟΓ σε ηλικία μόλις 12 χρονών και έκανε ντεμπούτο στην ανδρική ομάδα 5 χρόνια μετά πλάι στους θρύλους του πόλο την δεκαετία του 1980, Κυριάκο Γιαννόπουλο, Κρίτωνα Μάρκογλου και Βαγγέλη Πάτερο.
«Υπήρχε μεγάλη πίεση. Ο Εθνικός Πειραιώς κυριαρχούσε για πάρα πολλά χρόνια και εμείς προσπαθούσε να μπούμε σφήνα και να γράψουμε τη δικιά μας ιστορία. Θεωρώ πως, με μεγάλο κόπο, τα καταφέραμε» σημειώνει ο κ. Δάνδολος.
Όπως προσθέτει, τα πρωταθλήματα εκείνης της εποχής μπορεί να είχαν τις υποδομές του σήμερα, ωστόσο, ήταν πολύ πιο σκληρά και ανταγωνιστικά. «Υπήρχαν πολλές και δύσκολες ομάδες. Η Χίος, που δεν περνούσες με τίποτα, η Πάτρα, η Χαλκίδα».
Αυτό που του έδινε δύναμη, ωστόσο, να συνεχίσει ήταν η αγάπη του κόσμου και το ενδιαφέρον για την ομάδα, ιδιαίτερα όταν επρόκειτο για το τοπικό ντέρμπι κόντρα στη Βουλιαγμένη. «Όταν πήγαινα σχολείο, όλα τα παιδιά ήθελαν να παίξουν πόλο. Θυμάμαι πως σε αρκετά ματς είχαμε περισσότερους από 500 οπαδούς στην πισίνα, ακόμη και με την παρουσία της αστυνομίας. Μέχρι και το Mega έδειχνε τους αγώνες μας».
Οι κόντρες πρωταθλητισμού ανάμεσα στις δυο ομάδες και η μεγάλη ευρωπαϊκή επιτυχία της Βουλιαγμένης το 1997 ανέδειξαν μερικούς από τους καλύτερους πολίστες που πέρασαν από αυτή τη χώρα, μεταξύ των οποίων ο Γιώργος Μαυρωτάς, τα αδέρφια Αφρουδάκη και ο Τέο Λοράντος. Όλοι τους ήταν κάτοικοι νοτίων προαστίων.
Σημαντικό ρόλο, όμως, για την ανάδειξη των νοτίων προαστίων στη «Μέκκα» του πόλο διαδραμάτισε και ο Γιάννης Γιαννουρής, ο προπονητής ο οποίος οδήγησε τη Βουλιαγμένη ως την κορυφή του αθλήματος το 1997. Ο ίδιος κολύμπησε για πρώτη φορά στα νερά του Ναυτικού Ομίλου Βουλιαγμένης σε ηλικία μόλις 6 ετών, το 1964 τότε που το πόλο γνώριζε ακόμη τα πέτρινά του χρόνια.
Ως τα 16 του αγωνίστηκε ως κολυμβητής, ωστόσο, η μοίρα του ήταν κοντά στην υδατοσφαίριση. Όλα του τα χρόνια αγωνίστηκε με το σκουφάκι της Βουλιαγμένης και πλάι της γνώρισε μεγάλες δόξες, μεταξύ αυτών και η συμμετοχή του στην Ολυμπιάδα του 1980 στο Μόναχο με την Εθνική Ελλάδος. Αυτός ήταν ο πρώτος πολίστας της ομάδας των νοτίων προαστίων που έπαιξε ποτέ στο αντιπροσωπευτικό μας συγκρότημα.
Το πόλο δεν είναι, όμως, μόνο ανδρικό άθλημα. Μπορεί η γυναικεία υδατοσφαίριση να αναπτύχθηκε πολύ αργότερα στα νότια προάστια, ωστόσο, οι επιτυχίες και οι διακρίσεις δεν άργησαν να ‘ρθουν, με τη γυναικεία ομάδα του ΝΟ Βουλιαγμένης να κατακτά για δυο συνεχόμενες χρονιές (2009, 2010) το Champions Cup και να φτάνει στην κορυφή της Ευρώπης, υπό την προπονητική καθοδήγηση της Αλεξίας Καμμένου, η οποία, μάλιστα, ήταν η πρώτη Ελληνίδα πολίστρια η οποία πέτυχε γκολ στην ιστορία της Εθνικής Ελλάδος σ’ εκείνο το ματς κόντρα στην Ιταλία πριν από 32 χρόνια.
Σήμερα στην Α1 ανδρών αγωνίζονται 4 ομάδες από τα νότια προάστια από τις συνολικά 12 ενώ στην Α1 γυναικών, 3. Δεν είναι, όμως, μόνο αυτοί καθώς στις μικρότερες κατηγορίες υπάρχουν αρκετοί ακόμα σύλλογοι οι οποίοι στηρίζουν το άθλημα στην περιοχή και τραβούν στις πισίνες όλο και περισσότερα παιδιά.
Κάθε καλοκαίρι, μάλιστα, πολλοί από τους αθλητές και τις ομάδες επιλέγουν να κάνουν τις προπονήσεις τους στη θάλασσα. Είναι η αγάπη τους για το αλμυρό νερό που τους τραβάει εκεί; Η ανάγκη να μη ξεχαστεί το ένδοξο και γεμάτο δυσκολίες παρελθόν του αθλήματος στην περιοχή; Κανείς δεν μπορεί να απαντήσει με ακρίβεια. Ένα, όμως, είναι το σίγουρο. Όποιος αγαπά το πόλο, αγαπά και τα νότια προάστια.
