Έχω ινομυώματα και θέλω να μείνω έγκυος. Τι πρέπει να κάνω;
Ρώτα Τον Γιατρό
Τα ινομυώματα είναι καλοήθεις όγκοι της μήτρας που τείνουν να αυξάνονται σε μέγεθος στην αναπαραγωγική ηλικία. Ανάλογα με τη θέση τους, μπορούν να επηρεάσουν την επίτευξη μιας εγκυμοσύνης ή να αυξήσουν τον κίνδυνο αποβολής. Ο μαιευτήρας γυναικολόγος κ. Δημήτρης Μάζης Κουράκος, αναλύει πώς πρέπει να τα αντιμετωπίσουμε όταν προσπαθούμε για μια εγκυμοσύνη - ή στην περίπτωση που τα ανακαλύψουμε στην αρχή της.
- 08/04/2025
Αποτελούν ένα από τα πιο συχνά γυναικολογικά ευρήματα, καθώς εμφανίζονται σε ένα σημαντικό ποσοστό γυναικών αναπαραγωγικής ηλικίας. Οι καλοήθεις όγκοι της μήτρας, τα ινομυώματα, σχηματίζονται από τον λείο μυϊκό ιστό και τον ινώδη συνδετικό ιστό, χωρίς να είναι πλήρως γνωστό το «γιατί». Οι γενετικοί και οι ορμονικοί παράγοντες παίζουν σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξή τους, όπως εξηγεί ο μαιευτήρας γυναικολόγος, κ. Δημήτρης Μάζης Κουράκος, για τον λόγο αυτό, τείνουν να αυξάνονται σε μέγεθος κατά την αναπαραγωγική ηλικία, όπου τα οιστρογόνα και η προγεστερόνη είναι υψηλά, ενώ παρατηρείται να συρρικνώνονται μετά την εμμηνόπαυση. Ναι, είναι κάτι συνηθισμένο και ναι, είναι αντιμετωπίσιμο, όπως θα διαβάσουμε παρακάτω. Ωστόσο, είναι κατανοητό πως και μόνο στο άκουσμα «όγκοι», κι ας είναι καλοήθεις, μια νεαρή γυναίκα που δεν έχει αποκτήσει ακόμη παιδί, μπορεί να πανικοβληθεί.
Στην περίπτωση των ινομυωμάτων μπορεί να μην υπάρχουν καθόλου συμπτώματα, ή να υπάρχουν συμπτώματα που αρχικά δεν μας υποψιάζουν και που τα αγνοούμε για αρκετό καιρό μέχρι να φτάσουν να μας προβληματίσουν και να τα συζητήσουμε με τον γυναικολόγο. Κάποια από αυτά είναι η έντονη ή παρατεταμένη έμμηνος ρύση, ο πόνος στην πύελο ή αίσθημα πίεσης στην κοιλιακή χώρα, αλλά και διαταραχές στην ούρηση ή στις κενώσεις λόγω πίεσης που ασκούν σε γειτονικά όργανα. Υπάρχει και κάτι άλλο όμως, που ίσως θορυβήσει τις γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας. Τα ινομυώματα συνδέονται με προβλήματα γονιμότητας.
Ο κ. Μάζης Κουράκος υπογραμμίζει «Το αν τα ινομυώματα θα επηρεάσουν τη γονιμότητα εξαρτάται από το μέγεθος και τη θέση τους. Ινομυώματα που βρίσκονται μέσα στην κοιλότητα της μήτρας (υποβλεννογόνια) ή πιέζουν την ενδομητρική κοιλότητα μπορούν να επηρεάσουν την εμφύτευση του εμβρύου ή να αυξήσουν τον κίνδυνο αποβολής. Αντίθετα, μικρότερα ινομυώματα που δεν παραμορφώνουν την κοιλότητα της μήτρας μπορεί να μην έχουν καμία επίδραση στη σύλληψη και την εγκυμοσύνη».
Παρότι η προσέγγιση του κάθε περιστατικού είναι εξατομικευμένη, ο ιατρός απαντά straight to the point, συνοπτικά και κατανοητά, τι πραγματικά συμβαίνει με τα ινομυώματα σε σχέση με τη γονιμότητα και την εγκυμοσύνη, τη διάγνωση και την αντιμετώπισή τους.
Αν μια γυναίκα έχει ινομυώματα, πρέπει να τα αφαιρέσει πριν θελήσει να μείνει έγκυος;
Τα ινομυώματα μπορεί να επηρεάσουν τη γονιμότητα ανάλογα με το μέγεθος, την εντόπιση και τον αριθμό τους. Υποβλεννογόνια ινομυώματα ή μεγάλα ινομυώματα που παραμορφώνουν την κοιλότητα της μήτρας μπορούν να εμποδίσουν τη σύλληψη ή να αυξήσουν τον κίνδυνο αποβολής. Σε αυτές τις περιπτώσεις, η αφαίρεσή τους συστήνεται πριν από την εγκυμοσύνη. Αντίθετα, μικρά ή ασυμπτωματικά ινομυώματα που δεν επηρεάζουν την ενδομητρική κοιλότητα, συνήθως δεν απαιτούν χειρουργική αντιμετώπιση. Τα παρακολουθούμε και αν χρειαστεί παρεμβαίνουμε. Αυτό που είναι πολύ σημαντικό, είναι οι γυναίκες να πραγματοποιούν ετησίως το γυναικολογικό τους έλεγχο ανεξαρτήτως εάν επιθυμούν ή όχι να μείνουν έγκυες. Όταν ανιχνεύουμε ένα ή περισσότερα ινομυώματα, ακόμη και όταν είναι μικρά και δεν προκαλούν συμπτώματα, θα χρειαστεί να το εξετάσουμε ξανά, σε διάστημα που κρίνει ο θεράπων ιατρός.
Ποια είναι η αντιμετώπιση για ινομυώματα που ανιχνεύονται για πρώτη φορά στη διάρκεια της εγκυμοσύνης;
Πράγματι, τα ινομυώματα συχνά ανιχνεύονται για πρώτη φορά κατά την εγκυμοσύνη, αφού τότε η έγκυος γυναίκα παρακολουθείται υπερηχογραφικά σε τακτικά διαστήματα από τον μαιευτήρα γυναικολόγο της. Μπορεί να εντοπιστούν για πρώτη φορά στο υπερηχογράφημα όπου επιβεβαιώνεται η κύηση! Στα θετικά είναι ότι στις περισσότερες περιπτώσεις, δεν απαιτείται κάποια παρέμβαση και η κύηση προχωρά ομαλά. Ωστόσο, σε ορισμένες περιπτώσεις, τα ινομυώματα μπορεί να μεγαλώσουν λόγω των ορμονικών αλλαγών, προκαλώντας πόνο ή αυξάνοντας τον κίνδυνο αποβολής, πρόωρου τοκετού ή ανώμαλης θέσης του πλακούντα. Και σε αυτή την περίπτωση όμως, η αντιμετώπιση γίνεται κυρίως συντηρητικά. Θα χορηγήσουμε στη γυναίκα αναλγητικά, θα της συστήσουμε να ξεκουράζεται, ενώ σπάνια απαιτείται να υποβληθεί σε χειρουργική επέμβαση στη διάρκεια της εγκυμοσύνης.
Αν η γυναίκα γεννήσει με Καισαρική Τομή μπορεί να γίνει και το χειρουργείο αφαίρεσης ινομυωμάτων μαζί με τον τοκετό;
Όπως είπαμε, στις περισσότερες περιπτώσεις, εάν τα ινομυώματα δεν δημιουργούν σοβαρά προβλήματα κατά την εγκυμοσύνη, η αφαίρεσή τους μπορεί να προγραμματιστεί μετά τον τοκετό. Καλό είναι να περιμένουμε από 3 έως 6 μήνες μετά τον τοκετό για την πραγματοποίηση της επέμβασης, ώστε να επιτρέψουμε στη μήτρα να επανέλθει στο φυσιολογικό της μέγεθος. Όσο για την αφαίρεση των ινομυωμάτων κατά τη διάρκεια μιας καισαρικής τομής, αυτή γίνεται επιλεκτικά και κατ’ ανάγκη, δηλαδή όταν το κρίνουμε αναγκαίο λόγω μεγάλου μεγέθους ή θέσης που επηρεάζει τον τοκετό.
Πώς γίνεται η επέμβαση αφαίρεσης ινομυωμάτων;
Η χειρουργική αφαίρεση των ινομυωμάτων (ινομυωματεκτομή) μπορεί να γίνει λαπαροσκοπικά, ρομποτικά ή με ανοιχτή χειρουργική επέμβαση, ανάλογα με τον αριθμό, το μέγεθος και την εντόπισή τους. Η επέμβαση διαρκεί συνήθως 1-3 ώρες και η ανάρρωση διαρκεί από λίγες ημέρες (στη λαπαροσκοπική/ρομποτική χειρουργική) έως μερικές εβδομάδες (στην ανοιχτή χειρουργική επέμβαση). Μετά την επέμβαση, συστήνεται η γυναίκα να περιμένει 3-6 μήνες πριν προσπαθήσει να μείνει έγκυος, ώστε να επιτραπεί στη μήτρα να επουλωθεί πλήρως.
Αν μια γυναίκα έχει αφαιρέσει ινομυώματα στο παρελθόν, πόσο πιθανό είναι να ξαναδημιουργηθούν στο μέλλον;
Η πιθανότητα επανεμφάνισης των ινομυωμάτων εξαρτάται από διάφορους παράγοντες, όπως η ηλικία, το ορμονικό προφίλ και η γενετική προδιάθεση. Περίπου 10-30% των γυναικών μπορεί να αναπτύξουν νέα ινομυώματα μετά από μια επέμβαση. Παρόλο που δεν υπάρχει απόλυτος τρόπος πρόληψης, η διατήρηση ενός υγιεινού τρόπου ζωής, η ρύθμιση των ορμονών και η τακτική παρακολούθηση μπορούν να βοηθήσουν στον έλεγχο της ανάπτυξής τους.